ကမၻာသုံးၿပကၡဒိန္

ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔မွာ သူတို႔ရိုးရာအတိုင္း ေန႔ ၊ လ ၊ ရက္ ၊ ႏွစ္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို သတ္မွတ္ၾကတယ္..။ ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာမွာလဲ ျမန္မာလေတြ ၊ ပြဲေတာ္ရက္ေတြ စတဲ့ ရက္လႏွစ္ေတြရွိၾကတာ အားလံုးသိျပီးျဖစ္မွာပါ ။ မသိရင္ အဲအေၾကာင္းကို ကိုေဇတာရာက ျမန္မာလ အေၾကာင္းကို လစဥ္ေရးမယ္လို႔ ေၾကျငာထားတယ္ေလ.. အဲဒါေၾကာင့္ သူေရးတာေစာင့္ဖတ္ေပါ့ေနာ္…။ ခုကၽြန္မ ေျပာခ်င္တာက ကမာၻသံုးျပကၡဒိန္ အေၾကာင္းေပါ့…။ သိသေလာက္ မွတ္ထားသေလာက္ေလး ေျပာပါရေစ ။

ကမာၻသံုးေန႔မ်ားကို အဂၤလိပ္လို႔ေတာ့ ဆန္းေဒး ၊မန္းေဒး စသျဖင့္ေခၚၾကတယ္ ..။ ဂ်ာမန္လိုလဲ အဲလိုအသံထြက္ ခပ္ဆင္ဆင္ေလးေတြ ဆြန္တက္(sontag) ၊ မြန္တက္montag) စသျဖင့္ေခၚၾကတယ္ ။ ျပင္သစ္လဲ အဲလိုပဲ အသံထြက္ေလးေတြက ခပ္ဆင္ဆင္ရယ္..။ အဓိပါယ္ကေတာ့ ေနေန႔ ၊ လေန႔ ဆိုျပီးေခၚၾကတယ္။  အက်ယ္တ၀င့္ ေျပာျပရမယ္ဆိုရင္ေတာ့

Sunday (ဆန္းေဒး)

ေနနတ္သားကို အစြဲျပဳျပီးေခၚေသာ ျမန္မာလို တနဂၤေႏြေန႔ ေပါ့ ။

Monday (မန္းေဒး)

လနတ္သမီးကို အစြဲျပဳျပီးေခၚတဲ့ တနလာၤေန႔ ။

Tuesday ( က်ဴးစေဒး)

အဂၤါေန႔ကေတာ့ စစ္ကိုအစိုးရေသာ ဂ်ဴပီတာ (Jupiter)နတ္မင္းကိုအစြဲျပဳျပီးေခၚပါတယ္။

Wednesday ( ၀င္းနစေဒး)

ေလမုန္တိုင္းကို အစိုးရတဲ့ ၀ိုဒင္ နတ္မင္းကို တင္စားေခၚေ၀ၚတဲ့ ဗုဒၵဟူးေန႔ ။

Thursday ( သားစေဒး)

၀ိုဒင္ရဲ့သား မိုးၾကိဳးနတ္ ေသာရ္ ကိုေခၚတဲ့ ၾကာသာပေတးေန႔ပါ ။

Friday (ဖရိုက္ေဒး )

သူကေတာ့ ၀ိုဒင္နတ္ရဲ့ မိဖုရား ဖရစ္ဂါ နတ္သမီးကိုတင္စားေခၚေ၀ၚတဲ့ ေသာၾကာေန႔ ပါ ။ ေသာရ္ရဲ့ အေမ ဟုတ္မဟုတ္ေတာ့ မသိဘူး J

Saturday (ဆက္တာေဒး)

ဆက္တန္ (Saturn )နတ္မင္းကို အစြဲျပဳျပီေခၚတဲ့ စေန ေန႔ ပါ ။

ခရစ္ေတာ္ မေပၚမီ ႏွစ္မ်ားစြာက အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမွာ တစ္လကိုရက္ေပါင္း ၃၀ လို႔သတ္မွတ္ျပီး ၁၂ လကို ၁ ႏွစ္လိ္ု႔သတ္မွတ္တယ္ ။  အဲဒီျပဌာန္းခ်က္အရ တစ္နွစ္မွာ ရက္ေပါင္း ၃၆၀ ပဲရွိေတာ့တယ္ ။ သူတို႔က ေနရဲ့ အသြားအလာကို ၾကည့္ျပီးတြက္ခ်က္လိုက္ေတာ့ တစ္ႏွစ္မွာ ၃၆၅ ရက္ရွိရမယ္ဆိုေတာ့ လိုေနတဲ့ ၅ ရက္ကျပႆနာတက္ေနၾကေရာ..။ ေသေသခ်ာခ်ာျပန္တြက္ခ်က္ၾကေတာ့ ၅ရက္မကဘူး လိုေနတာ ၅ရက္နဲ့ နာရီပိုင္းေလာက္ လိုေနတာ…။ အဲဒီေတာ့ တႏွစ္ကို ၅ရက္က ပြဲေတာ္ရက္ ၊ ေနာက္ ၄ ႏွစ္တၾကိမ္ ၁ ရက္တိုးဆိုေတာ့ ၆ ရက္ျဖစ္သြားတယ္ ။ အဲဒီရက္ပို ၅ရက္တို႔ ၆ ရက္တို႔ ဆိုတာ နွစ္တိုင္းပြဲေတာေန႔ဆိုျပီးသတ္မွတ္ပလိုက္တယ္…။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာေတာ့ အဲဒီရက္ပိုေတြကို တိုးဖို႔ ေမ့ေလ်ာ့ခဲ့ၾကတယ္တဲ့ ။ ဘာျဖစ္ကုန္လဲ သိလား…။ ရာသီဥတု နဲ့ ရက္လတို႔ မွားကုန္ေတာ့တာေပါ့ ။ ျပကၡဒိန္မွာေတာ့ မိုးတြင္းလို႔ ေျပာျပီး တကယ့္အျပင္မွေတာ့ ေႏြလိုပူေလာင္ေနတယ္ ..။ ေႏြလိုသတ္မွတ္ထားတဲ့ ရာသီေရာက္ေတာ့ မိုးေတြသဲၾကီးမဲၾကီးရြာေနေတာ့ ျပႆနာေတြျဖစ္ကုန္ေတာ့တာေပါ့ေနာ္…။

ဒါနဲ႔ပဲ ဥေရာပယဥ္ေက်းမႈျမစ္ဖ်ားခံရာ ေရာမျပည္က ေရာမလူမ်ိဳးေတြက သူတို႔အတြက္ ျပကၡဒိန္ တစ္မ်ိဳးတီထြင္ျပန္ေရာ..။ သူတို႔ ျပကၡဒိန္အရ ဆို တစ္ႏွစ္မွာ ၁၀ လ ၊ တစ္လမွာ ၃၁ ရက္ ၊ ဒါမွမဟုတ္ ၂၉ ရက္ဆိုျပီးသတ္မွတ္ျပန္တယ္..။ သူတို႔တီထြင္ထားတဲ့ ႏွစ္လ အစီအစဥ္ေတြကေတာ့

မတ္လ ဟုေခၚေသာ ပထမ လတြင္ ၃၁ ရက္ ၊

ဧျပီလ ဟုေခၚေသာ ဒုတိယလတြင္ ၂၉ ရက္ ၊

ေမ ဟုေခၚေသာ တတိယလတြင္ ၃၁ ရက္ ၊

ဇြန္ဟုေခၚေသာ စတုတၳလတြင္၂၉ ရက္ ၊

ကြင္တီးလစ္(Quintilis) ဟုေခၚေသာ ပဥၥမလတြင္ ၃၁ ရက္ ၊

ဆကၠဆတီလစ္ ( sextilis) ဟုေခၚေသာဆ႒မလတြင္ ၂၉ ရက္ ၊

စက္တင္ဘာလ ဟုေခၚေသာ သတၱမလတြင္ ၂၉ ရက္ ၊

ေအာက္တိုဘာ ဟုေခၚေသာ အ႒မ လတြင္ ၃၁ ရက္ ၊

ႏို၀င္ဘာ ဟုေခၚေသာ န၀မ လတြင္ ၂၉ ရက္ ၊

ဒီဇင္ဘာဟုေခၚေသာ ဒသမလတြင္ ၂၉ ရက္ နဲ႔ ရက္စုစုေပါင္း ၂၉၈ ရက္ရွိတယ္ ။ အားလံုးက ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ တစ္ႏွစ္မွာ ၃၅၅ ရက္လို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အတြက္ ရက္ပိုေတြ လပိုေတြကို အလ်ဥ္းသင့္ သလိုျဖည့္ေနရတာနဲ႔ပဲ…ႏွစ္ေပါင္းၾကာလာေတာ့လဲ … ရက္ ၊ လ ၊ႏွစ္ေတြ နဲ႔ ရာသီဥတုေတြက မကိုက္ညီေတာ့ျပန္ဘူး…။ ပညာရွင္ေတြ တိုင္ပတ္ေနၾကျပီေလ..။ အဲဒါနဲ႔ပဲ ဒီေခတ္ အေခၚ ဇန္န၀ါရီ  နဲ႔ ေဖေဖၚ၀ါရီ လို႔ုေခၚတဲ့ လႏွစ္လကို ထပ္ျဖည့္ ေလးႏွစ္တၾကိမ္ ျပဳျပင္တဲ့ ျပကၡဒိန္တမ်ိဳး တီထြင္ျပန္တယ္…။  အဲဒီ ျပကၡဒိန္မွာေတာ့ ပထမေလးလမွာ ၃၁ ရက္ ၊ ေနာက္ ခုႏွစ္လမွာ ၂၉ ရက္ ၊ က်န္တဲ့တစ္လ ( ေဖေဖၚ၀ါရီ) မွာေတာ့ ၂၃ရက္ ျဖစ္ေစ ၊ ၂၄ ျဖစ္ေစ ၊ ၂၇ ၊၂၈ ျဖစ္ျဖစ္ဆိုျပီး ေနအသြားအလာကို တြက္ခ်က္၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး သတ္မွတ္ၾကတယ္… ဒါပင္မဲ့….ေလးႏွစ္တစ္ၾကိမ္သတ္မွတ္လိုက္ေတာ့ ၄ ရက္ပိုေနျပန္ေရာ….  ၀ႈးးးးးးးး ေမာလာျပီ…။ ျပီးေတာ့မယ္ေနာ္.. ခဏေလး။။။။။

ဘီစီ ၄၅ ခုႏွစ္မွာ ေရာမဧကရာဇ္ဘုရင္ ဂ်ဴးလိယပ္ဆီဇာ က အီဂ်စ္နကၡတ္ပညာရႈင္ဆိုဆီဂင္နီး ( Sosigenes ) နဲ့ တိုင္ပင္ျပီး ဂ်ဴလီယန္ျပကၡဒိန္ကို တီထြင္ျပ႒ာန္းလိုက္ျပန္တယ္..။ ဤျပ႒ာန္းခ်က္အရ ႏွစ္ကို ဇန္န၀ါရီ ႏွင့္ စျပီး မူလက မည့္ေခၚခဲ့ တဲ့ ဆ႒မလ (ဇြန္) လ ႏွင့္ သတၱမလ ( စက္တင္ဘာ ) လ ၾကားမွာဂ်ဴလီယက္ဆီဇာကို ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ဇူလိုင္လ နဲ့ ၾသဂပ္စတက္ဆီဇာကို ဂုဏ္ျပဳျပီး ၾသဂုတ္လ ဆိုျပီး အဲ ၂ လ ကို ထပ္ျဖည့္လိုက္တယ္..။အဲဒီ ျပကၡဒိန္က စျပီး ယခု ကၽြန္မ တို႔ သိတဲ့ လ ၁၂ မ်ိဳးအမည္ကိုရသြားတယ္…။  ျပကၡဒိန္ကို စျပီး သတ္မွတ္တဲ့ ႏွစ္ဦးကေန အစျပဳျပီး ပထမ ၃ ႏွစ္မွာ ၃၆၅ ရက္ ၊ စတုတၳလမွာ ၃၆၆ ရက္ ဆိုျပီးသတ္မွတ္တယ္..။ခရစ္ေတာ္ေပၚေသာ အခါက ေအဒီ လို႔ ေခၚတဲ့ ခရစ္ႏွစ္ကို ဤဂ်ဴလီယမ္ျပကၡဒိန္ အတိုင္း လက္ခံလာၾကတယ္..။ ဒါပင္မဲ့ အမွားမကင္းျပန္ဘူး…။ တႏွစ္ကို ၁၁ မိႏွစ္လြဲ မွားေနတယ္…။ ဤသို႔ လြဲ မွားေၾကာင္း သိတဲ့ ႏွစ္မွစျပီး ျပန္တြက္ ခ်က္ၾကည့္လိုက္တာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၆၀၀ ၾကာရင္ ဒီဂ်ဴလီယမ္ျပကၡဒိန္က ၁၀ ရက္မွားေနမယ္တဲ့…။

ထိုေၾကာင့္ ခရစ္ ၁၅၈၂ မွာ တစ္ဆယ့္သံုးဦးေျမာက္ ပုပ္ရဟန္းမင္း ဂရီဂိုရီ (Gregory Xlll) က ျပကၡဒိန္ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးကို ေဆာင္ရြက္တယ္..။ ေလးႏွစ္တစ္ၾကိမ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလမွာ တစ္ရက္ ပိုေဆာင္းေပးလိုက္တယ္..။ အဲဒီေလးႏွစ္ဆိုတာက ေရာက္တဲ့ ႏွစ္ကို ၄ နဲ႔စားလို႔ ျပတ္တဲ့ႏွစ္ကိုယူတယ္..။ကဲ…… ခုကၽြန္မတို႔ အသံုးျပဳေနတဲ့ ကမၻာျပကၡဒိန္ကို ရဟန္းမင္းၾကီးအား အစြဲျပဳျပီး ဂရီးဂိုရီယာန္ ျပကၡဒိန္လို႔ ေခးတယ္။။။။ ဤတြင္ ကမၻသံုးျပကၡဒိန္ေပၚေပါက္လာ ပံုသမိုင္းျပီး၏..။ ခဏေလး ေရေသာက္လိုက္အံုးမယ္…။

လေတြရဲ႕ အမည္နဲ႔ အစြဲျပဳရာ အခ်က္အလက္ေတြ ကိုဆက္ေျပာမယ္ေနာ္…။

January ( ဇန္န၀ါရီ )  ပထမလ

( ၃၁ ) ရက္ရွိတယ္။။။  မ်က္ႏွာ ၂ ဘက္ရွိေသာ ေကာင္းကင္ဘံု၏ တခါး၀ကို ေစာင့္သည့္ ေဂ်နပ္ ( Janus ) နတ္ကို အစြဲျပဳျပီးေခၚသည္ …။ ေဂ်ဒိုးနတ္ မဟုတ္ပါ…။

February ( ေဖေဖၚ၀ါရီ ) ဒုတိယလ

(၂၈) ရက္ရွိတယ္….။ ရက္ထပ္တဲ့ ႏွစ္မွာ ၂၉ ရက္ရွိတယ္ ။ ဤလ၏ အမည္သည္ သန္႔ရွင့္စင္ၾကယ္ျခင္းဟု အဓိပါယ္ရသည္။။

March (မတ္) တတိယလ

(၃၁) ရက္ ။။။။ မားစ္ (Mars) အမည္ရွိ စစ္ကိုစစ္ကို အစိုးရေသာ္ ေရာမနတ္ကို္ အစြဲျပ၍ေခၚသည္ ။ ဂ်ဴလီယာန္ျပကၡဒိန္ မျပ႒ာန္းမီက မတ္လသည္ ႏွစ္အစ ပထမ လ ျဖစ္သည္ ..။

April ( ဧျပီ ) စတုတၳလ

ထိုလသည္ လူတိုႊ အရူးအမူးေပ်ာ္ၾကာသည့္ April Fool’s Day ကိုအစြဲျပဳျပီး ဧျပီလဟုေခၚသည္တဲ့…။ ဒီလမွာပဲ ကၽြန္မ တို႔ေရႊျမန္မာေတြ လဲ အရူးအမူးေပ်ာ္တဲ့ သၾကၤန္ရွိတယ္ေနာ္…။ရက္ေပါင္း (၃၀) ရက္ရွိတယ္..။

May ( ေမ ) ပဥၥမလ

(၃၁) ရက္ ရွိတယ္…။။ မာအိယာ( Maiai) အမည္ရွိ ပထ၀ီေျမသားႏွင့္ သီးပင္၀ါးပင္ျဖစ္ထြန္းျခင္းကို အစိုးရေသာ ေရာမ နတ္သမီးကို အစြဲျပဳျပီးေခၚသည္..။

June ( ဂၽြန္ ) ဆ႒မလ

ဂ်ဴႏို ( Juno) အမည္ရွိတဲ့ ေရာမနတ္သမီး ကိုအစြဲျပုဳ ျပီေခၚသည္ ..။( ၃၀) ရက္ရွိတယ္…။

July (ဂ်ဴလိုင္) သတၱမလ

ရက္ေပါင္း ၃၁ ရက္ရွိ္တယ္..။ မူလက ကြင္းတီလစ္(Quintilis) ဟုမွည္ေခၚထားသည္ကို ပယ္ျပီး ဂ်ဴလီယက္ဆီဇာကို ဂုဏ္ျပုူေသာ အားျဖင့္ အမည္သစ္ ဇူလိုင္ျဖစ္လာသည္…။

August (ၾသဂုတ္) အ႒မလ

ရက္ ၃၀ ရွိတယ္..။ အရင္တုန္းက ဆကိၠတီလစ္( sextilis) ဟုမွည့္ေခၚထားေသာ အမည္ကိုပယ္ျပီး ၾသဂတ္စတပ္ဆီဇာ ကိုဂုဏ္ျပဳေခၚဆိုျပီး ၾသဂုတ္လ ျဖစ္သြားတယ္..။

September ( စက္တင္ဘာ )

ရက္ေပါင္း ၃၀ ရွိတယ္.. ။မူလက သတၱမေျမာက္လ ျဖစ္၍ စက္တင္ဘာလ ဟုမွည့္ေခၚထားရာမွ အစီအစဥ္ အသစ္အရ န၀မ ေျမာက္လ ျဖစ္လာေသာ္လဲ စက္တင္ဘာလ ဟုဆက္ျပီးေခၚတယ္..။

October (ေအာက္တိုဘာ )

ရက္ေပါင္း ၃၁ ရက္ရွိတယ္. ။အ႒မ ေျမာက္လ ကို ဒသမေနရာေရႊ႕လိုက္တယ္..။ ေအာက္တုိဘာလို႔ ပဲ ဆက္ေခၚတယ္..။

November ( ႏို၀င္ဘာ )

ရက္ေပါင္း ၃၀ ရွိတယ္..။ န၀မေျမာက္ လ ကို ဧကဒသမ (၁၁) ေနရာေရႊ႕လိုက္တယ္..။ ႏို၀င္ဘာလို႔ ပဲ ေခၚတယ္..။

December ( ဒီဇင္ဘာ )

၃၁ ရက္ရွိတယ္..။ ဒသမ ေျမာက္ေနရာ ကို ဒြာဒႆမ ( ၁၂ )ေနရာကို ေရႊ႕လိုက္တယ္..။ ဒီဇင္ဘာလို႔ ပဲ ေခၚတယ္.. ။ ဘာေလးဘာ လကေတာ့ ေနရာေရႊ႕ခံရတာပဲ..။ ဘာကိုမွ အထူးျပဳျပီး ၊ ဂုဏ္ျပဳျပီး အမည္မွည့္တာေတြ မရွိဘူး..။

ဒီ ဂရီဂုိရီယန္ ျပကၡဒိန္ကို ဥေရၾပတိျက္ ကက္သလစ္ ဂိုဏ္း၀င္ ႏိုင္ငံေတြက စျပီး တညီ တညြတ္ထဲ လက္ခံၾကတယ္..။ အဂၤလန္မွာရွိတဲ့  ပရိုတက္စတင့္ ဂိုဏ္း၀င္ ေတြကေတာ့ ၁၇၅၁ မွစျပီးလက္ခံတယ္..။ ရုရွားႏိုင္ငံကေတာ့ ၁၉၁၇ ၊က်န္တဲ့ ဥေရာပ ႏိုင္ငံ အခ်ိဳ႔ကေတာ့ ၁၉၂၃ မွစျပီးလက္ခံအသံဳးျပဳုၾကတယ္..။

ရက္ထပ္ႏွစ္ ဆိုတာက ေရာက္တဲ့ ႏွစ္ကို ၄ နဲ႔ စားျပီး ျပတ္တဲ့ ႏွစ္ကို အၾကြင္းမရွိႏွစ္ကို သတ္မွတ္တယ္ေပါ့…။ ႏွစ္ ေပါင္း ၁၀၀ ေရာက္တဲ့ ႏွစ္ေတြကိုပင္ ရက္ ထပ္ႏွစ္ မလုပ္ဘူး…။ ေရာက္တဲံ ႏွစ္ကို ၄၀၀ စားမွ ျပတ္တဲ့ ရာျပည့္ႏွစ္ေတြကို ပဲ ရက္ထပ္ႏွစ္ယူရမယ္လို႔ သတ္မွတ္တယ္..။ ဒါေၾကာင့္ ခရစ္ႏွစ္ ၁၆၀၀ နဲ႔ ၂၀၀၀ ကရက္ထပ္ႏွစ္ျဖစ္ျပီး ခရစ္ႏွစ္ ၁၇၀၀ ၊ ၁၈၀၀ ၊ ၁၉၀၀ ကေတာ့ ရက္ထပ္ႏွစ္မဟုတ္ပါဘူးတဲ့ ရွင့္…။

ငယ္ငယ္က ေက်ာင္းမွာ သင္ခဲ့ရတဲ့ ကဗ်ာေလးကေတာ့

ရက္ ၃၀ မွာ စက္တင္ဘာ ၊ ဧျပီ ၊ ဂၽြန္ နဲ႔ ႏို၀င္ဘာ

က်န္ေသာလမွာ ၃၁ ၊

ေဖေဖၚ၀ါရီ ၂၈ ၊ရက္ထပ္ႏွစ္မွာ တရက္တိုး ေဖေဖၚ၀ါရီ ၂၉  တဲ့..။ ဒီပိုစ့္ေလးကေတာ့ ဒီကဗ်ာေလးကို သတိရျပီး စာေတြရွာ…၊ စာအုပ္ေတြ ဖတ္ ၊ျပီးမွေရးတာပါ…။ ကိုကိုေဇ က သူက ျမန္မာ လေတြေရးမယ္တဲ့..။ ဒီေတာ့ သူကေတာင္ ဒီလိုေတြ ေရးရင္ ငါလဲ ေရးတတ္တယ္ဆိုတာ ျပတဲ့ သေဘာပါ..။ မွားတာေတြ ၊ ရွိေကာင္းရွိပါမယ္..။ အခ်က္အလက္ေတြ မမွန္ခဲ့ရင္ အားမနာတမ္းေျပာပါ..။ ေ၀ဖန္ပါလို႔…။

ဟုတ္ကဲ့ ကၽြန္မ ႏွင္းမိုးမုိး ပါ…။