၀ါေခါင္လ (ခ) ႏွစ္သီးစား လ

၀ါဆိုၿပီးၿပန္ေတာ႔ ၀ါေခါင္လကိုေရာက္ခဲ႔ၿပန္ ပါၿပီခင္မ်ာ မိေရႊႏွင္းက  လဲစာေမးပြဲေၿဖေနသမုိ႕ ကြ်န္ေတာ္ ကိုေဇတာရာကဘဲ ကိုယ္႔ထမင္းကိုယ္စား ၿပီးၾကီးေတာ္ႏွင္းရဲ႕ ႏြားကိုအလကားေက်ာင္း ေပးပါရေစ ကြ်န္ေတာ္သိထားတဲ႕ ၀ါေခါင္လ ဆိုတာေလးက ဒီလိုပါခင္မ်ာ….။

ၿမန္မာလ၁၂မွာ ၀ါေခါင္လဟာ ပဥၥမေၿမာက္လၿဖစ္ပါတယ္ ၊ ရက္မစုံတဲ႕လပါ ေ၀ဒပညာေတြမွာ သိဟ္ရာသီ လို႕ေခၚဆိုေရးသားၾကပါတယ္ ၊   “ဝါေခါင္”လုိ႔ ဆုိရာမွာ ဝါတြင္းသုံးလအတြင္း “ဝါေခါင္ လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ကေန ေတာ္သလင္း လျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔ အထိ” ၁ လတာ အခ်ိန္ဟာ ဝါရဲ႕ အလယ္ဗဟုိ ျဖစ္တဲ့အတြက္ “ဝါလယ္” ဆုိတဲ့ အနက္ အဓိပၸါယ္ကို ယူၿပီး ေ႐ွ႕လူႀကီးေတြက ဝါေခါင္လုိ႔ ေခၚၾကတာလို႔မွတ္သားဘူးပါတယ္..။

          ပုဂံေခတ္ တုန္းကေတာ့ ဒီလကို “နံကာ” လုိ႔ ေခၚဆုိ သုံးႏူန္းခဲ့တယ္လုိ႔ ဆရာႀကီး ဦးဖုိးလတ္ရဲ႕ “ျမန္မာလ အမည္မ်ား” စာအုပ္မွာ ဖတ္ရဖူးပါတယ္။ “နံ” ဆုိတာ “အခ်ိန္အခါ၊ ကာလ” လုိ႔ အေဟာ ထြက္တဲ့ အေၾကာင္း၊ “ကာ” ဆုိတဲ့ စာလုံးကေတာ့ “ျပဳလုပ္တယ္” ဆုိတဲ့ သေဘာပါ တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ဝါတြင္း ေဆာင္႐ြက္စရာ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္သုံးရတဲ့အခါ “ဝါေခါင္”လုိ႔ ေခၚၾက သုံးၾကတယ္ တဲ့။ “ဝါေခါင္” နဲ႔ အဓိပၸါယ္ ယူရင္ “ ရဟန္းေတာ္မ်ား ေက်ာင္း၌ ေနရေသာ မုိးသုံးလ၏ အလယ္လ၊ ဝါလယ္လ” လုိ႔ ေျပာရပါမယ္။ “နံကာ” နဲ႔ အဓိပၸါယ္ ယူရင္ေတာ့ “လယ္လုပ္ခ်ိန္၊ ထြန္ထယ္ခ်ိန္၊ စုိက္ပ်ဳိးခ်ိန္လ” ဆုိရမွာပါ..။

၀ါေခါင္လနဲ႔ပတ္ သတ္တဲ႔ ကဗ်ာေတြစာေတြ လြမ္းခ်င္းေတြ လူတားေလးေတြကို ပညာရွင္အ သီးသီး တို႔က ကဗ်ာ႔အမ်ိဳးမ်ိဳး စာအမ်ိဳးမ်ိဳး ေရးသားစပ္ဆုိ ၾကေလရဲ႕၊ အဲဒီအထဲမွာမွာ ဧရာ၀တီ တိုင္း ၊ က်ိဳက္လတ္ၿမိဳ႕ မဟာဂီတ၀ိေသာဓနီ က်မ္းၿပဳ မဟာဂီတ ဆရာၾကီးဦးၿပံဳးခ်ိဴက ၀ါေခါင္လဘြဲ႕ ေလးခ်ိဳးကို ဒီလိုေလး ေရးစပ္မွတ္တမ္းၿပဳခဲ႔ပါရဲ႕……။

လဆန္းရယ္တဲ႔  ေငြဘုံေဆာင္

ၿပည္႔၀န္းၾကယ္  သရ၀ဏ္ႏွင္႔

ႏွယ္တ၀ွန္  ရွစ္ခြင္တုိင္းမွာ

မိႈင္းလို႔ ရီေမွာင္ ။

ေငြတာရီ  သိႏၵာငယ္တုိ႕

ေ၀ဟာမွာ  အရွိန္ၿပပါတဲ႕

ခ်ိန္သမယ  လ၀ါေခါင္မွာ

ေငြေသာင္ၿမစ္  ၿပည္႔လွ်မ္း ။

ခတၱာငုံ

ခ်ဳပ္လြာမႈံ တၾကဴၾကဴနဲ႕

ၿပည္နိဗၺဴ ပတၳနာသန္လို႔

စာေရးတံ လွဴေတာ္ပြဲကို

(အိုကြယ္) ႏႊဲေပ်ာ္ဘို႔မွန္း ။

ရယ္လို႔ စပ္ဆိုထားပါတယ္ အဓိပၸါယ္ကေတာ႔ ဒီလဒီရာသီဟာ ေကာင္းကင္မွာ သရ၀ဏ္ နကၡတ္ထြန္းပါတယ္ ၊ ၀ါေခါင္လမွာ လမင္းၾကီးဟာ အၿခားလေတြထက္ပိုၿပီး ေတာက္ပပါတယ္ ၊ ေန႔ဘက္ေတြမွာေတာ႔ ေကာင္းကင္တခုလုံး မဲေမွာင္ၿပီး ထုိင္းထုိင္းမႈိင္းမိႈင္း ရွိတတ္ပါသတဲ႕၊ ၿမစ္ေတြထဲမွာ ေရေတြဟာ အၿမဲၿပည္႔ေနတတ္သမုိ႕ ၀ါဆို၀ါေခါင္ ေရေဖာင္ေဖာင္ ဟုပင္ ဆိုစမွတ္ၿပဳ ၾကမဟုတ္တာ မဟုတ္ပါလား ၊ ရာသီပန္းအေန နဲ႔ကေတာ႔ ခတၱာပန္း ပြင္႔ပါတယ္ မိုးနံ႕သင္းတဲ႔ ညေနေစာင္းေလးမွာ ခတၱာပန္းရဲ႕ ရနံ႔သင္းေလးက ဒီလက ၀ါေခါင္လပါဗ် လို႔ေၿပာေနသလို ၊ ဗုဒၶ ဘာသာ ၿမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔ ရဲ႕ ဘာသာေရးထုံး ထမ္းနဲ႔အညီ ဓမၼာရုံမ်ား ဘုရားတန္ေဆာင္ ဇရမ္ေက်ာင္းတုိ႔ မွာ သလာကဘတၱ စာေရးတံမဲ က်င္းပၾကၿခင္းဟာလဲ  ၀ါေခါင္လရဲ႕ ထူးၿမတ္တဲ႔ ဘာသာေရး ပြဲတခုေပ မဟုတ္ပါလား…………..။

ရတု၀ါေခါင္

တိမ္ေတာင္ပတ္ယွက္

သည္ရက္အခါ မုနိထြက္ထား

ေရႊစကားတြင္

ပြဲမ်ားၿခိမ္႔ခံ

စာေရးတံဟု

စီံမံခင္းက်င္း

လို႔စာဆိုေတာ္ ဦးယာရဲ႕ ၁၂ရာသီဘြဲ႕ လူတားထဲက ၀ါေခါင္လရဲ႕ မူပိုင္ဘာသာေရး ပြဲေတာ္ဟာ စာေရးတံမဲ ပြဲၿဖစ္တယ္လို႕ ဒီလိုေလး လူးတားေရးၿပီး ဒီလိုေလးေထာက္ခံထားေလရဲ႕..။

ေနာက္တခုက ဒီလ၀ါေခါင္ဟာ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာ အၿမဲတမ္းမိုးသား တိမ္တိုက္ေတြ ဖုံးအုပ္ေန တတ္ၿပီး ၊ မိုးမရြာတတ္ပါဘူး ၊ ရြာရင္လဲ မိုးကမတိတ္ တတ္ေတာ႔သမို႕ (၀ါေခါင္တေၾကာင္း ထေနာင္း ၊ ေၾကာင္ၿခစ္ ဆူးရစ္ပြင္႔ခါ ၊ မုိးမရြာ ရြာပါေသာ္လဲ မိုးမစဲလို႕ ) စာဆုိေတာ္မ်ား တင္စားမွတ္သားထား ၾကေလရဲ႕ ၊ အဲလိုေတြ မိုးေတြအုံ႕ဆိုင္းေနေတာ႔ လြမ္းခ်င္းေရး တတ္တဲ႔ ကဗ်ာ႔ဆရာၾကီးမ်ားက အလြမ္းသမားေလးေတြ အတြက္ ၀ါေခါင္လ လြမ္းခ်င္းေလးကို ဒီလိုေရး စပ္ ၾကၿပန္ပါေရာလား ခင္မ်ာ………….။

“ေမွ်ာ္ေယာင္ သာသန္းေတာ့ ေသာင္ကမ္းငယ္ ျပည့္လွ်ံ၊ နဒီငယ္ၿခံသည္၊ ျပည္မင္းစံေ႐ႊဘုံက၊ အကုန္ထူးတဲ့လကုိေလး။ ။ သိဟ္ရာသီငယ္ ေနမိႏၵရ၊ ဝါေခါင္လမုိ႔၊ ေတာင္မ်ား ထြတ္စြန္၊ သရဝဏ္လဲ၊ ေရာင္႐ွန္ေတဇာ၊ ပန္းခတၱာႏွင့္၊ ခုိင္ၫွာပြင့္ၾကဴ၊ တုိင္းျပည္သူတုိ႔၊ လွဴစာေရးတံ၊ သဘင္စုံခံဆဲမုိ႔၊ လြမ္းရန္ဖြယ္သည္ အခ်ိန္ကို၊ ေဒဝရိန္ ပဇၨဳန္မႉးရယ္က၊ ျမဴးလွတယ္ေလး” အို လြမ္းစရာ႔ ေကာင္းပါဘိေတာင္း …………။

ဘယ္လိုပင္ၿဖစ္ေစကာမူ ဒီ၀ါေခါင္လဟာ အၿခားလနဲ႕မတူ တမူထူးၿခားသမုိ႕ ဒီခ်ိန္ဒီကာလ ေရာက္ရင္ၿဖင္႔ မႏၱေလးတုိင္း မတၱရာနယ္မွာ လူစုလူေ၀းနဲ႕ ဟိုမေရာက္ဒီမေရာက္ အုပ္စုေတြ ေခတ္ေကာင္းတဲ႕လဆိုလဲ မမွားပါဘူး ေတာင္ၿပဳန္းနတ္ပြဲၾကီးေလ ေဂ်ာ္ရကီးတို႕ ရဲ႕ပြဲေတာ္ မင္းႏွစ္ ပါးရဲ႕ပြဲေတာ္ ၊ အဲဒီမင္းႏွစ္ပါးဟာလဲ ေဂ်ာ္ရကီးေတြ ထင္ပါတယ္ ၊ ေဂးေတြကိုလဲ မယားလုပ္ၿပီး လင္သားရွိတဲ႔ မိန္းမေတြကိုလဲ ေတာ္ေကာက္တယ္ ဆိုလား ေၾကာင္ေတာင္ဟုိ၀ါ ၿပဳတယ္ဆိုလား ဘာလား ညာလားေပါ႔ဗ်ာ ၊ ဒီပြဲေတာ္ၾကီးကေတာ႔ ဘာသာေရးနဲ႕ဆိုင္တဲ႔ပြဲေတာ္ လို႔နာမည္တပ္ ထားေပမဲ႕ တကယ္႔ဗုဒၶဘာသာ စစ္စစ္ေတြေတာ႔ မသြားဘူးလို႔ မွတ္သားထားဘူးေလရဲ႕ ၊ သြားတဲ႕ လူေတြကလဲ မူးရူးရန္ၿဖစ္ ေတြ႕ရာေသးေပါက္ ၿပီးၿပန္လာၾက လို႕မုိ႕ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးမ်ားက လူ႕ေတာ္သလင္းပြဲ လို႔ေတာင္သမုတ္ထားၾကေလရဲ႕ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးကေတာ႔ တႏွစ္တခါ ငရဲရွာ လူ႕ရြာဘုရားပြဲ ဆိုတာ အဲလိုပြဲေတာ္ ေတြထင္ပါ႔ ၊ မည္သို႔ပင္ၿဖစ္ေစကာမူ ဒီလ၀ါေခါင္ဟာ အၿခားလနဲ႕မတူ တမူထူးၿခားတာကေတာ႔  ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္သူေတြအတြက္ စာေရးတံမဲ ပြဲေတာ္ ၊ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မဟုတ္ေသာ လူမ်ားအတြက္ ေတာင္ၿပဳံးနတ္ပြဲ ၊ ဆိုၿပီး ထူးထူး ၿခားၿခား  ႏွစ္သီးစား လေလးေပမုိ႕ ေပ်ာ္ရႊင္စရာေကာင္းလုိက္ပါဘိေတာင္း ၊ ဟုတ္ကဲ႔ကြ်န္ေတာ္ေဇ တာရာပါခင္မ်ာ…………………။